झिल्का लेखन अभियानको ४० औँ शृङ्खला – महिला हिंसा विषयक सम्पन्न

झिल्का लेखन अभियानको ४० औँ शृङ्खला (महिला हिंसा विषयक) सम्पन्न भएको छ । झिल्का साहित्य समाज नेपालको आयोजनामा उक्त झिल्का लेखन कार्यक्रम सञ्चालन गरिएको थियोे ।

झिल्का कविता लेखनको यस विशेष अभियानमा पनि विगतका शृङ्खलाहरूमाझैँ सर्जकहरूको निकै उत्साहप्रद सहभागीता रहेकोे थियो । जसमा नेपाल, भारत, भुटान लगायत विश्वका विभिन्न देशमा छरिएर रहनुभएका नेपाली भाषा, साहित्यलाई निरन्तर माया गर्नुहुने ६६ जना झिल्काकारहरूको सहभागीता रहेकोे थियोे ।

झिल्का कविताको उन्नयन, विकास र प्रवर्द्धन गर्नका लागि समाजले विभिन्न क्रियाकलापहरू सञ्चालन गर्दै आएको छ । त्यसमध्ये झिल्का लेखन अभियान पनि एक भएको र नेपाली समुदायका चाडपर्व, उत्सव लगायत विभिन्न विशेष अवसरहरूमा निरन्तर सञ्चालन गरिने यसका परिकल्पनाकार/प्रवर्तक/प्रशिक्षक वसन्त अनुभवले बताउनुभयो ।

झिल्का कविता, नेपाली माटोमा उम्रिएको एक नवीनतम, लघुतम, प्रयोगवादी काव्य विधा हो । जसमा विम्ब, प्रतीक, अलङ्कारको प्रयोग गर्दै चोटिलो पाराले तीन हरफमा लेख्ने गरिन्छ । जसको पहिलो हरफले विषयवस्तुको उठान, दोस्रो हरफले विषयवस्तुको बिस्तार र तेस्रो अर्थात् अन्तिम हरफले भावलाई उत्कर्षमा पुर्‍याई समापन गर्ने गर्दछ । यसका प्रत्येक हरफमा तीन/तीन शब्दहरू हुने गर्दछन् । जम्माजम्मी नौ वटा शब्दमा एउटा झिल्का कविता पूरा हुने भएकोले यसलाई नौ शब्दको कविता पनि भन्ने गरिन्छ ।

झिल्का कविताका तीन हरफ मध्ये पहिलो र तेस्रो हरफमा अन्त्यानुप्रास हुनुपर्ने विधान छ भने दोस्रो हरफ स्वतन्त्र हुन्छ तर सकभर समध्वनीक नभएमा उत्तम मानिन्छ ।

सहभागी झिल्काकारहरूका चिन्ता विशेष उत्कृष्ट झिल्का कविताहरू-

१)
—————<•>—————
१.
रातोदिन हेर कामैकाम
मेसिनझैँ खट्छ्न् महिला
एकछिन छैन आराम !
२.
वस्तुझैँ चल्छ व्यापार
दिनदहाडै हुन्छ नारीको
हत्या हिंसा बलात्कार !
-वसन्त अनुभव, दाङ
२)
—————<•>—————
बाँच्नु अब देऊ
अधिकार छ बराबर
यसैले साथ लेऊ !
-निमा छिरिङ भोटिया
जलढका कालेबुङ
३)
—————<•>—————
महिला हिंसा नगरौँ
अपराध रोक्न गाह्रो
राज्यको भर नपरौँ
-अम्बिका अधिकारी
४)
—————<•>—————
१.
महिला हिंसा भयाे
छन् धेरै पीडित
कतिको ज्यान गयाे ।
२.
उठाै नारी जगाऔँ
महिला हिंसा गर्नेलाई
ठाउँ ठाउँबाट भगाऔँ !
-रबि पाैडेल, दक्षिण भारत पाण्डेचरी ।
५)
—————<•>—————
जति शिक्षित भए
तर किन महिला
पछाडि पर्दै गए ।
-शोभा आचार्य गौतम
काठमाडौँ
६)
—————<•>—————
१.
समानताको चेतना छरौंँ
महिला हिंसा हटाउन
मिलीजुली लागि परौँ ।
२.
महिला पुरुष बराबर
एकताको माला उनौँ
कतै नरोकी सरासर !
-भोज विवश मगर
गैंडाकोट -३ नवलपरासी पूर्व
७)
—————<•>—————
जिन्दावाद नारी शक्तिको
महिला हिंसा किन ?
निरादर हुनेझैँ भक्तिको !
-कार्की डिबी माकुम
सुनवल-४, नवलपरासी
८)
—————<•>—————
महिला हिंसा हटाऔँ
सबैमा प्रेम गरेर
सवैको मनमा अटाऔँ ।
-प्रेम थापा “मन” बागलुङ
९)
—————<•>—————
बढ्दैछ हिंसा बलात्कार
खुलेर विरोध गरौँ
नसही कुनै अत्याचार !
-विष्णु पंगेनी(पाण्डे )
वालिङ -स्याङ्जा
१०)
—————<•>—————
१.
गर्नुपर्ने चुल्हो चौको
बनेर हेलाको पात्र
कस्तो रित अनौठो !
२.
समाजको बुझाई कस्तो
महिला मारा चालचलन
अचानोलाई खुकुरी जस्तो !
-खडक आर सि मिलन
छेडागाड नगरपालिका २ साल्मा जाजरकोट
११)
—————<•>—————
हिंसाको नबनाऔँ सिकार
पुज्नेछ संस्कार नारीलाई
हटाऔँ कलुषित विकार !
-राज बहादुर बडुवाल
कनकासुन्दरी -५,जुम्ला
१२)
—————<•>—————
१.
जसले छेड्छ बारबार
समाज बटुलेर उसलाई
पार चेली नाङ्गेझार !
२.
महिला हिंसा रोकौँ
हरेक सचेत वर्गले
सामाजिक दायित्व बोकौँ !
-बाबुराम गौतम, गुल्मी
१३)
—————<•>—————
१.
बिहानी भएर उठ
सबै नारीहरू मिलीजुली
हिंसाकाे विरुद्धमा जुट !
२.
लक्ष्मी हुन् नारी
संसार उज्यालो पार्ने
सम्पूर्ण मनका आभारी !
-नाम केसर बाेहरा ( सङ्घर्ष )
सुदूरपश्चिम अछाम ।
हाल भारतबाट ।।
१४)
—————<•>—————
१.
हिंसा रोकौँ महिलाको
घरकी लक्ष्मी सम्झेर
छोडौँ चलन पहिलाको !
२.
किन महिलाको व्यापार ?
सृष्टिकर्ता हुन् तिनै
संसार देखाउँने आधार !
-अर्जुन प्रसाद चौलागाई
रामेछापः-सुनापति-१
हालः-अमेरिका,बोस्टन।
१५)
—————<•>—————
नारी उठ जाग
धेरै ढिला भइसक्यो
पूरा गराऊ माग !
-तेजप्रसाद खनाल, दाङ
१६)
—————<•>—————
सत्य घटना लेख्छु
शिक्षित परिवारमा धेरै
महिला हिंसा देख्छु ।
२
दिदीबहिनी असुरक्षित भए
भएकोले धेरै स्वतन्त्रता
कुलतमा फस्दै गए ।
-कला ढकाल झापा
१७)
—————<•>—————
जागौँ उठौँ जुटौँ
महिला हिंसाको विरुद्ध
आपसमा कहिल्यै नफुटौँ ।
२.
नियमले मात्र हुँदैन
व्यवहार सफा गरौँ
कागजले मन छुँदैन ।
-सुरेशकुमार पाण्डे
दाङ घोराही १८
१८)
—————<•>—————
१.
बढ अगाडि सरासर
तोडेर महिला हिंसा
अधिकार लेऊ बराबर !
२.
सम्मान व्यवहार गरौँ
महिला हिंसा होइन
मनमा प्रेम भरौँ !
-अनुग्रह राना मगर ‘पुष्प’
पाँचखपन न. पा. ६ संखुवासभा ।
१९)
—————<•>—————
बराबर हुन्छ अधिकार
महिला हिंसा नगरौँ
जगाऔँ प्रेमील आधार !
-भुपेन्द्र राना मगर
धादिङ
२०)
—————<•>—————
जुटौँ नारी ममतामा
हत्या हिंसा बलात्कारको
प्रतिकार गर्दै समतामा !
-भगवती दवाडी ,झापा
२१)
—————<•>—————
महिला हिंसा अत्याचार
त्यागौँ हामी सबैले
गरिने दुष्कर्म व्यवहार !
-ज्ञानबहादुर क्षत्री
सन्धिखर्क – २, अर्घाखाँची ।
२२)
—————<•>—————
१.
अति भयो अत्याचार
एक्काइसौँ शताब्दीमा पनि
हत्या, हिंसा बलात्कार !
२.
सबै नारी उठेर
अत्याचारको विरोध गरौँ
सङ्घर्षको मैदानमा जुटेर !
-रिमा छन्त्याल, बाग्लुङ
२३)
—————<•>—————
१.
चेतनाले ज्ञान भरौँ
रथका दुईपाङ्ग्रा हामी
महिला हिंसा नगरौँ !
२.
विकृति विसंगतिले गल्दैछ
बलात्कार घरेलु हिंसा
आज पनि चल्दैछ ।
-दीप गोले तामाङ – रौतहट
२३)
—————<•>—————
१.
झुटाे आरोप लगाउने
कोही पुरुष गर्छन्
आफूले आफैँलाई बचाउने ।
२.
अक्सर गर्छन् बलात्कार
मान्छे नगन्ने महिलालाई
बन्द गर अत्याचार !
-पृथक प्रकृति ,झापा
२४)
—————<•>—————
१.
किन हुन्छ बारम्बार
महिला माथि सधैँ
हत्या, हिंसा बलात्कार !
२.
सबै अघि सरौँ
अन्त्य गर्न हिंसा
हामी लागि परौँ !
-अनिता भण्डारी, ताप्लेजुङ
२५)
—————<•>—————
शोषकले शोषण गर्छन्
भित्र बाहिर जताततै
समताको भाषण छर्छन् ।
-नागेन्द्रप्रसाद यादव
२६)
—————<•>—————
हुन्छ हिंसा जताततै
विभिन्न रूपमा देखिन्छ
सुरक्षा छैन कतै ।
-दीपा समभाव
दुबेकोल खोटाङ्ग
२७)
—————<•>—————
नारीमाथि अन्याय अत्याचार
बढिरहेका छन् समाजमा
किन होला बारम्बार ?
-बाबुराम पाण्डे
अर्घाखाँची
२८)
—————<•>—————
बदल्नु पर्छ साेच
मानिसले जहिले पनि
त्यागी सङ्कीर्ण खाेच ।
-जी.वि. घाेराही,दाङ
२९)
—————<•>—————
१.
नारी पुरुष बराबरी
महिला हिंसा महापाप
बुझ सबले सरासरी ।
२.
हत्या हिंसा बलात्कार
आमा र दिदीबहिनीमा
गर्नु हुँदैन अत्याचार !
-विवश पारदर्शी
झापा
३०)
—————<•>—————
१.
महिला हिंसाको विरुद्ध
डटेर सामना गरेमा
बन्दछ सामाज समृद्ध !
२.
नारी पुरुष बराबर
काँधमा काँध मिलाई
अगाडि बढौँ सरासर !
-सरस्वती श्रेष्ठ, रुपन्देही बुटवल
३१)
—————<•>—————
हिंसा हुन्छ घरैबाट
नारी सुरक्षित छैनन्
देखे लुक्छन् परैबाट !
-धनमाया चौधरी, कैलाली
३२)
—————<•>—————
राम्रो देख्दैनन् कहिल्यै
जति गर काम
हेला गर्छन् जहिल्यै ।
-अनिता कार्की
पाँचथर
३३)
—————<•>—————
१.
परम्परा मानिन्छ गलत
हिंसा महिलाको हुने
संस्कार भन्दै फगत !
२.
महिलामा छाप गहिरो
पारेर पितृसत्तात्मक सोचको
महिलाकै जीवनमा पहिरो !
-मनोहरी पौडेल
गैडाकोट १
३४)
—————<•>—————
१.
सृष्टिको अस्तित्वलाई चिन
चल्दैन संसार महिलाबिना
फेरि हिंसा किन ?
२.
हत्या, हिंसा नगरौँ
आऊ सृष्टिकर्ता नारीको
सुरक्षामा अघि सरौँ !
-अरुण कुमार भुजेल
गोरूबथान,कालेबुङ,भारत।
३५)
—————<•>—————
१.
हत्या हिंसा बढ्दैछ
सत्ताको आडमा हत्यारा
नीति माथि चढ्दैछ ।
२.
गुड्दैन एकल पाङ्ग्राले
कानुनी कारवाही नभएमा
बढाउँछन् हिंसा डाङ्ग्राले !
-कृष्णकुमार वैद्य
बनेपा ९, काभ्रे
३६)
—————<•>—————
१.
महिलामा जागरण आओस्
पुरुषबाट अत्याचार भए
कठोर सजाय पाओस् !
२.
महिला नहिँड कुबाटो
कमजोरी आफूबाट हुँदा
आफैँलाई हुनेछ घाटो !
-होमप्रसाद नेउपाने
धरान,सुनसरी
३७)
—————<•>—————
१.
सहर अनि गाउँमा
महिला हिंसा कायमै
छैनन् निर्णायक ठाउँमा !
२.
दिएजस्तो गरेर देखायो
भाषणमा चिप्लो घसेर
आफ्नो नाम लेखायो ।
-समुन्द्रा शर्मा
सुनसरी
३८)
—————<•>—————
अँध्यारोमा ज्योति छरौँ
महिला हिंसा बढ्यो
यसलाई बन्द गरौँ ।
-डम्बर थामी ‘अनुपम’
कालिन्चोक गा.पा. -६ , दोलखा
३९)
—————<•>—————
१.
महिलाबिना सृष्टि चल्दैन
किन कुटेको स्वास्नी
पुरुषको नाडी गल्दैन ?
२.
हिंसा गर्न अगाडि
पुरुष देखिए यहाँ
रहन्छन् महिला पछाडि !
-राजेशराज गड्तौला
कॅाडाघारी, काठमाण्डौ
४०)
—————<•>—————
१.
गर्छन् अन्याय अत्याचार
ती विवश नारीलाई
एकचोटी होइन बारम्बार !
२.
बलात्कारका सिकार हुन्छिन्
पिछडिएका वर्गमा धेरै
पीडित नारी रुन्छिन् ।
-सञ्जीवराज जोशी विवस
कञ्चनपुर गुलरिया
४१)
—————<•>—————
महिलामाथि विभेदपूर्ण व्यवहार
शारीरिक, मानसिक शोषणको
अन्त्य होस् सरकार !
-रुना कर्माचार्य दाहाल
चितवन
४२)
—————<•>—————
१.
नारी हिंसा बढ्दैछ
अन्याय अत्याचारको विरोधमा
एकजुट भएर लड्दैछ ।
२.
जनतामा चेतना भरौँ
नारीलाई मुक्ति दिलाउन
शिक्षाको सन्देश छरौँ !
-राज कुमार राजभण्डारी खाेटाङे
मध्यपुर ठिमी ५ संगम काेलाेनी राधे राधे भक्तपुर ।
४३)
—————<•>—————
१.
ज्ञान चेतनाको अभाव
नारी हिंसा कार्यकारण
समाजमा पर्दैछ प्रभाव !
२.
नारी पुरुष बराबरी
लैंगिक हिंसा रोक्नलाई
देऊ शिक्षा सराबरी !
-जयनारायण नेपाल
सूर्य विनायक २ बालकोट ,भक्तपुर
४४)
—————<•>—————
१.
जिउँदो देवीको रूपमा
सजाएर राखौँ नारीलाई
नदिऔँ अनेकौँ उपमा !
२.
महिलाले खेपेको भार
तर कहिले पाउँदिनन्
सुखले बाँच्ने आधार !
-ललिता गिरी, सिन्धुली
४५)
—————<•>—————
१.
खुसी छैन मन
बढ्दैछ महिला हिंसा
सुरक्षित छैन तन !
२.
विभेदको याे पारा
आखिर चल्छ कहिलेसम्म
दुखित छन् सारा !
-सुशीला शिखा
कागेश्वरी काठमाडौँ
४६)
—————<•>—————
१.
देख्नै नसक्ने मानसिकता
अपराधी बलत्कारीको लर्को
हराएर गयो सामाजिकता !
२.
खुँडा खुकुरीले सेर्नुपर्छ
चेलीहरू एकतामा उभिई
बलात्कारी सबैलाई घेर्नुपर्छ ।
-घनश्याम पन्त, हरिवन सर्लाही
४७)
—————<•>—————
अपमान तिरस्कार पनि
महिला हिंसा हुन्
नहेप्नु निमुखा भनी !
-पुष्पा राई, बादेल, खाेटाङ
४८)
—————<•>—————
१.
हिंसा नगराैँ महिलाको
अहिले सबै समान
कुरा छाैडाैँ पहिलाको !
२.
महिला पुरुष बराबरी
नगरी कसैलाई हिंसा
रथलाई चलाओैँ सरासरी !
-रामप्रसाद पुरी, बादेल,खाेटाङ
४९)
—————<•>—————
१.
नारी हुन् सृष्टि
राख्नुपर्छ करुणाको भाव
आमा समान दृष्टि !
२.
नारीलाई गर अर्चमान
हामी बनाैँ संस्कारी
हट्दै जान्छ व्यवधान !
-प्रद्युम्न चालिसे
भक्तपुर कटुञ्जे
५०)
—————<•>—————
महिला हिंसा बढ्दै
सरकार मौन बस्छ
चिल्लो गाडी चढ्दै ।
-बुद्धिमान दनुवार ( सुरुङ्गेली कान्छो )
कनकाइ ४ झापा
५१)
—————<•>—————
हिंसाकाे एक पाटाे
नपुरिने रहेछ कहिल्यै
पापीले खनेकाे बाटाे !
-दीपक दाहाल
५२)
—————<•>—————
फसेको चेलीलाई हेर
कुविचार सबै हटाऊ
मनलाई करुणाले बेर !
-बिबा तामाङ, लापपञ्चर खरसाङ।
५३)
—————<•>—————
१.
इज्जत गरौँ महिलाको
हिंसा नहोस् नारीको
बानी छौडौँ पहिलाको !
२.
सोच राखौँ राम्रो
महिला हुन् सृष्टिकर्ता
जन्म दिने हाम्रो !
-अन्मोल मुस्कान
तकदाह छाउनी, दार्जिलिङ
५४)
—————<•>—————
१.
ममताकी खानी नारी
आफ्नो खुसी लुकाई
बोक्छिन् दु:खको भारी !
२.
जताततै गिद्धे नजर
सुरक्षित छैनन् नारी
गाउँघर या सहर !
-बिमल पोखरेल
धरान -१७,पटनाली
५५)
—————<•>—————
नारी हुन् माता
हिंसा जसले गर्छ
उसको कस्नुपर्छ पाता !
-अम्बिका गिरी,विराटनगर
५६)
—————<•>—————
१.
देखिन्छ धेरैजसो ठाउँमा
पुरुषहरू पीडित भएको
डिभोर्स दिने नाउँमा !
२.
अधिकार चाहियो भन्दछन्
दायित्व बिर्सिदै गएर
स्वतन्त्रताको क्षेत्र गन्दछन् ।
-सुस्मिता अधिकारी ,काठमाण्डौ
५७)
—————<•>—————
मिलेर बस घरमा
फरक के छ
नारी र नरमा !
-भाेलामान बर्देवा
धरान ८ सुनसरी
५८)
—————<•>—————
१.
विकट पहाडी गाउँमा
अनाहकमा मारिन्छन् नारी
छाउ बार्ने नाउँमा !
२.
सृष्टि चलाउने नारी
सम्मानजनक व्यवहार गरौँ
नठानौँ उनलाई भारी !
-शान्ता पौडेल भट्टराई
टङ्कीसिनवारी, मोरङ
५९)
—————<•>—————
१.
वस्तुझैँ चल्छ व्यापार
हिंसा गरिन्छ नारीको
हत्या अनि बलात्कार !
२.
नारीहरू बराबर हुन्छन्
किन गर्छौ हेला
यिनैले शिखर छुन्छ्न् ।
-बेदु न्यौपाने
६०)
—————<•>—————
विकृति कसरी फैलियो
महिला परे हिंसामा
हेर समाज मैलियो !
-सञ्जना शर्मा
लमही दाङ
६१)
—————<•>—————
१.
कानुन पालना गरेमा
महिला हिंसा हुँदैन
सबै नियममा बसेमा !
२.
नगर्नू पापको कर्म
हिंसा अपराध हो
बुझ्नु पर्छ मर्म !
-कृष्ण बजगाई, भक्तपुर
६२)
—————<•>—————
१.
महिला हिंसा नगरौँ
धर्ती हुन् यिनी
भ्रममा कोही नपरौँ !
२.
अपुरो छ सृष्टि
यहाँ महिलाबिना हेर
लगाऔँ सोचमा दृष्टि !
-शशीश्री आचार्य
बौद्ध कुमारीगाल काठमाडौं
६३)
—————<•>—————
१.
महिला हिंसा घटाउनू
हामी सबै मिलेर
कुरीति कुसंस्कार हटाउनू ।
२.
महिला शिक्षित भए
शिक्षित हुँदा पनि
हिंसामा पर्दै गए !
-श्रीकृष्ण धामी, बझाङ
६४)
—————<•>—————
१.
महिला हिंसा रोकौँ
प्रत्येक घरबाट निस्केर
हातमा मशाल बोकौँ ।
२.
पुरुष महिला समान
भन्ने नारा लगाउँदै
खोलौँ सबका कान !
-पुष्पा सुवेदी
नेपालगन्ज, बॅाके
६५)
—————<•>—————
शिक्षित प्रौढ नारी
तर किन हजुर
सताउँछे अबला बुहारी ?
-ध्रुव श्रेष्ठ
खोटाङ
६६)
—————<•>—————
१.
वचन लाउँछ धारिलो
सहनै नसक्ने गरि
घाम छैन पारिलो !
२.
घरेलु हिंसामा पर्दा
सहनु है भन्छन्
अविरल आँसु झर्दा !
-राजेश्वरी राजोपाध्याय
ललितपुर
—————<•>—————